Nghị định là sự kế thừa phạm vi điều chỉnh và các quy định tại Nghị định số 132/2015/NĐ-CP ngày 23/12/2015 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông ĐTNĐ, cùng với việc nghiên cứu, bổ sung, cập nhật các quy định mới tại Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật xử lý vi phạm hành chính năm 2020, Nghị định số 118/2021 ngày 23/12/2021 quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Xử lý vi phạm hành chính và các văn bản quy phạm pháp luật nội dung như: Nghị định số 128/2018/NĐ-CP ngày 24/9/2018 sửa đổi, bổ sung các Nghị định quy định về điều kiện đầu tư, kinh doanh trong lĩnh vực ĐTNĐ; Nghị định số 159/2018/NĐ-CP ngày 28/11/2018 về quản lý hoạt động nạo vét trong vùng nước cảng biển và vùng nước ĐTNĐ, Nghị định số 48/2019/NĐ-CP ngày 05/6/2019 quy định về quản lý hoạt động của phương tiện phục vụ vui chơi, giải trí dưới nước; Nghị định số 08/2021/NĐ-CP ngày 28/01/2021 quy định về quản lý hoạt động ĐTNĐ…
Giao thông vận tải ĐTNĐ (ảnh minh họa)
Nghị định số 139/2021/NĐ-CP có kết cấu gồm 05 Chương và 59 Điều, quy định cụ thể các hành vi vi phạm hành chính, hình thức xử phạt, mức xử phạt, biện pháp khắc phục hậu quả và thẩm quyền lập biên bản vi phạm hành chính, thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông ĐTNĐ, với nhiều điểm mới:
1. Về nhóm hành vi vi phạm:
Nghị định có sự điều chỉnh lại các nhóm hành vi tương ứng với 07 mục tại Chương II Nghị định, tăng 02 mục so với Nghị định 132/2015/NĐ-CP. Việc điều chỉnh này nhằm chuyển các hành vi có đối tượng bị xử phạt tương đồng nhau về cũng 01 nhóm, tạo thuận lợi trong quá trình tra cứu, áp dụng, cụ thể:
+ Mục I: Nhóm hành vi vi phạm quy định về xây dựng, quản lý, khai thác, bảo vệ kết cấu hạ tầng và tổ chức các hoạt động trên đường thủy nội địa đã được điều chỉnh theo hướng bổ sung một số hành vi và sửa đổi tên gọi so với Nghị định số 132/2015/NĐ-CP để bao quát tất cả các hành vi được quy định trong nhóm này.
+ Mục II: Nhóm hành vi vi phạm quy định về điều kiện hoạt động của phương tiện quy định các hành vi vi phạm về đăng ký, đăng kiểm của phương tiện, các điều kiện về đảm bảo an toàn, niên hạn sử dụng của phương tiện, yêu cầu đối với hoạt động đóng mới, hoán cải, sửa chữa phương tiện.
+ Mục III: Nhóm hành vi vi phạm quy định về điều kiện của thuyền viên, người lái phương tiện được điều chỉnh theo hướng phân định cụ thể các hành vi vi phạm của của từng chủ thể nhằm đảm bảo quy định chính xác nhất tới từng chủ thể vi phạm, tạo thuận lợi trong quá trình tra cứu, áp dụng, đồng thời cũng góp phần nâng cáo ý thức trách nhiệm của mỗi nhóm chủ thể. Đồng thời, bổ sung các hành vi vi phạm về trách nhiệm của thuyền viên, người lái phương tiện khi có tai nạn giao thông đường thủy.
+ Mục IV: Nhóm hành vi vi phạm quy tắc giao thông và quy định về tín hiệu của phương tiện được điều chỉnh để bổ sung một số hành vi cho phù hợp với thực tiễn.
+ Mục V: Nhóm hành vi vi phạm quy định về quản lý, khai thác cảng, bến thủy nội địa, khu neo đậu.
+ Mục VII: Nhóm hành vi vi phạm quy định về hoa tiêu và vi phạm quy định khi có hoạt động thanh tra, kiểm tra trong lĩnh vực giao thông đường thủy nội địa.
2. Về mức xử phạt:
Sau quá trình tổng kết đánh giá 05 năm thực hiện Nghị định số 132/2015/NĐ-CP cho thấy, các mức phạt của các hành vi vi phạm quy định tại Nghị định số 132/2015/NĐ-CP còn thấp, chưa phù hợp với sự phát triển kinh tế, xã hội hiện nay nên chưa đủ sức dăn đe người có hành vi vi phạm (ví dụ: mức phạt đối với hành vi đưa phương tiện không có động cơ trọng tải toàn phần dưới 01 tấn hoặc sức chở dưới 05 người hoặc đưa bè vào hoạt động mà không bảo đảm an toàn chỉ từ 50.000 đồng đến 100.000 đồng theo quy định tại điểm đ khoản 1 Điều 11 Nghị định số 132/2015/NĐ-CP….). Đồng thời, mức phạt tại Nghị định số 132/2015/NĐ-CP cũng thấp hơn nhiều so với mức phạt đối với cùng hành vi vi phạm được quy định tại các Nghị định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực khác có liên quan như Nghị định số 142/2017/NĐ-CP ngày 11/12/2017 của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực hàng hải, Nghị định số 155/2016/NĐ-CP ngày 18/11/2016 của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường …
Vì vậy, Nghị định đã có sự điều chỉnh theo hướng tăng mức phạt tiền đối với một số hành vi vi phạm nhằm đảm bảo tính răn đe, phù hợp với sự phát triển của kinh tế - xã hội và phù hợp với văn bản quy phạm pháp luật về xử phạt vi phạm hành chính có liên quan như: phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng đối với hành vi khai thác, sử dụng phương tiện thô sơ có trọng tải toàn phần dưới 1 tấn hoặc sức chở dưới 5 người hoặc bè không bảo đảm điều kiện an toàn theo quy định (khoản1 Điều 15 Nghị định), tăng mức phạt và quy định cụ thể hơn đối với các hành vi trang bị không đủ thiết bị, dụng cụ an toàn, dụng cụ cứu sịnh, cứu đắm, phòng cháy, chữa cháy, phòng ngừa ô nhiễm môi trường, thiết bị neo đậu, liên kết phương tiện; hành vi không trang bị hoặc trang bị không đủ áo phao hoặc dụng cụ nổi cứu sinh cá nhân (phạt tiền từ 500.000 đồng đến 1.000.000 đồng đối với hành vi không trang bị hoặc trang bị không đủ áo phao hoặc dụng cụ nổi cứu sinh cá nhân theo quy định, mức phạt tính trên mỗi áo phao, dụng cụ nổi cứu sinh cá nhân tại khoản 1 Điều 16); hành vi không mặc áo phao cứu sinh hoặc không mang dụng cụ nổi cứu sinh khi tham gia giao thông trên phương tiện cũng bị phạt từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng (Điều 34), mức phạt cao nhất đối với hành vi của thuyền viên, người lái phương tiện đang làm việc trên phương tiện mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn lên đến 35.000.000 đồng (Điều 21)…
3. Về việc bổ sung một số hành vi vi phạm:
+ Bổ sung các hành vi vi phạm về xây dựng kè, đập thủy lợi, cầu, bến phà, phong điện, nhiệt điện, thủy điện, công trình vượt qua luồng trên không, dưới đáy luồng, các hoạt động khai thác tài nguyên, khoáng sản, khai thác, nuôi trồng thủy sản, hải sản, vui chơi, giải trí, thể dục, thể thao nhằm đảm bảo phù hợp với nội dung Nghị định số 08/2021/NĐ-CP ngày 28/01/2021 quy định về quản lý hoạt động ĐTNĐ, Nghị định số 48/2019/NĐ-CP ngày 05/6/2019 về quản lý hoạt động của phương tiện phục vụ vui chơi, giải trí dưới nước…
+ Bổ sung một số hành vi như "điều khiển phương tiện không tuân theo chỉ dẫn của báo hiệu đường thủy nội địa hoặc chỉ dẫn của người điều tiết giao thông mà gây tai nạn giao thông, ùn tắc giao thông hoặc làm hư hại đến các công trình trên đường thủy nội địa" và quy định ở mức phạt tiền cao nhất do thực tiễn gần đây xuất hiện nhiều trường hợp phương tiện tham gia giao thông ĐTNĐ không tuân thủ đúng quy định chỉ dẫn, báo hiệu, gây đâm va, dẫn tới hậu quả nghiêm trọng mà chưa có quy định xử phạt vi phạm nhằm răn đe, phòng ngừa (như vụ đâm sập cầu Ghềnh, cầu An Thái…).
+ Bổ sung một số hành vi vi phạm quy định về đầu tư, khai thác khu neo đậu nhằm đảm bảo chế tài xử phạt đôú với tổ chức cá nhân vi phạm` đối với quy định tại Nghị định số 08/2021/NĐ-CP ngày 28/01/2021 và phù hợp với thực tiễn khai thác loại hình dịch vụ này. Đồng thời, quy định xử phạt vi phạm hành chính đối với trường hợp khai thác cảng, bến thủy nội địa, khu neo đậu hết thời hạn hoạt động hoặc tổ chức cho phương tiện vào neo đậu bốc xếp hàng hóa, đón, trả hành khách tại các khu vực chưa được công bố, cấp phép hoạt động nhằm giảm thiểu tình trạng cảng, bến thủy nội địa, khu neo đậu hoạt động không phép, phá vỡ quy hoạch ngành, gây mất an toàn giao thông.
- Về thẩm quyền xử phạt: Nghị định đã quy định riêng 01 Điều (Điều 42) để phân định rõ thẩm quyền sử phạt vi phạm hành chính của các cơ quan có thẩm quyền xử phạt để tránh chồng chéo và tạo thuận lợi cho các cá nhân, tổ chức dễ dàng tra cứu, áp dụng. Đồng thời, Nghị định có sự điều chỉnh lại hạn mức xử phạt đối với một số chức danh có thẩm quyền xử phạt nhằm đảm bảo sự tương thích với Luật sửa đổi, bổ sung Luật xử lý vi phạm hành chính năm 2020.
Nghị định số 139/2021/NĐ-CP có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2022 có ý nghĩa quan trọng trong việc hoàn thiện hệ thống văn bản pháp lý chuyên ngành đường thủy nội địa, đảm bảo tính hiệu lực, hiệu quả của các văn bản quy phạm pháp luạt nội dung, góp phần đảm bảo an toàn giao thông đường thủy nội địa và thúc đẩy sự phát triển của hoạt động giao thông vận tải ĐTNĐ.
Tải toàn văn Nghị định tại đây
Tin: Phòng Pháp chế - Thanh tra Cục ĐTNĐ
